Hiện nay, trên thị trường các chủ cửa hàng kinh doanh, hoặc những người trực tiếp sản xuất rau, củ, quả vẫn thường xuyên sử dụng những loại thuốc kích thích cho củ, quả mau chín, tươi lâu hơn…vấn đề này đang làm người tiêu dùng lo lắng. Vậy làm cách nào để nhận biết rau, củ, quả ngậm thuốc kích thích?

Trong những năm trở lại đây, một số phương tiện truyền thông có phản ánh việc người kinh doanh, buôn bán thực phẩm có sử dụng các loại hóa chất không rõ nguồn gốc nhằm kích thích trái cây như: mít, chuối… nhanh chín.

Để bảo vệ sức khỏe của người tiêu dùng, Bộ y tế cũng có công văn chỉ đạo các đơn vị có thẩm quyền phối hợp với các cơ quan chức năng tại các địa phương kiểm tra, xác minh nội dung thông tin như phản ánh của một số phương tiện truyền thông.

Tổ chức thanh tra, kiểm tra, bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm tại các cơ sở chế biến, thu mua trái cây, thực phẩm, kinh doanh hóa chất…lấy mẫu thực phẩm, hóa chất nghi ngờ để kiểm tra. Xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm vệ sinh an toàn thực phẩm theo quy định, công khai trên các phương tiện thông tin tại chúng để kịp thời cảnh báo thực trạng đến với người tiêu dùng.

Thực hiện công tác tuyên truyền về tác hại của việc sử dụng hóa chất cấm, sử dụng hóa chất bảo vệ thực phẩm, hóa chất điều hòa sinh trưởng không đúng mục đích, đối tượng, quá liệu lượng cho các gia đình chồng cây ăn quả, những người kinh doanh trái cây, thực phẩm.

Thuốc kích thích trái cây nhanh chín hại sức khỏe thế nào?

Theo thông tin từ Bộ NN&PTNT, hiện tại, các loại thuốc thúc chín hoa quả vẫn chưa có trong danh mục thuốc được phép sử dụng của Bộ nên có thể nói việc sử dụng các loại thuốc thúc chín hoa quả như đu đủ, mít, xoài… là bất hợp pháp. Trước đó, theo Cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản, Bộ NN&PTNT, thuốc ép chín xuất hiện trên thị trường được nông dân trồng trái cây hay sử dụng để thúc chín còn gọi là thúc tố có thành phần chủ yếu là chất ethephon, tinh thể màu trắng, rắn, tỷ lệ hòa tan rất tốt.

Phần lớn các sản phẩm bán trên thị trường hiện nay là các ống thuốc rất bé bằng ngón tay út đựng hóa chất này. Đây là chất không gây ung thư được Tổ chức Y tế thế giới xếp vào nhóm D. Hoạt chất ethephon có tên thương mại là Ethrel nhưng đây cũng không phải là tên chính thức.

Làm cách nào nhận diện trái cây “ngậm” thuốc kích thích?

Dưới đây là cách nhận diện trái cây có ngậm thuốc kich thích giúp chọn được trái cây chín ngon tự nhiên, an toàn cho sức khỏe, tránh mua nhầm trái cây chín do dùng thuốc kích thích.

Sầu riêng

Theo ông Lý Tấn Phương, Chủ tịch Hội Nông dân xã Sơn Định, huyện Chợ Lách, tỉnh Bến Tre, hiện trên thị trường, lượng sầu riêng có “ngậm” thuốc kích thích trái chín chiếm số lượng rất lớn, chỉ một lượng nhỏ là được chín tự nhiên.

Lý do, đa phần sầu riêng đến vụ thu hoạch là do thương lái đến tận vườn cắt chứ không phải chủ vườn cắt. Mà nếu chỉ cắt những trái sầu riêng già vừa chuyển sang chín thì thương lái chỉ bán được ở cái tỉnh thành lân cận, vì trái chỉ để được thêm 3 – 4 ngày sau là lên mùi, để lâu sẽ bị hỏng. Trong khi muốn bán đến những thị trường xa như Hà Nội, Đà Nẵng, Huế… mất nhiều thời gian vận chuyển đòi hỏi thương lái phải cắt trái sớm hơn, lúc đó trái không thể chín tự nhiên mà phải chín bằng thuốc.

Xem thêm: Máy đo hàm lượng nitrat tồn dư trong thực phẩm

Lúc cắt trái từ cây, họ cho ngậm thuốc để khoảng 7 ngày sau chín là vừa. Người mua nhận diện trái có thuốc bằng cách thấy cuống trái héo cũ, gai bầm dập, màu sạm cũ. Còn sầu riêng chín cây có cuống và gai tươi mới, xách lên ngửi sẽ cảm nhận hương thơm lừng…

Bòn bon

Ông Lý Tấn Phương cho biết cách nhận biết bòn bon chín cây rất dễ. Dưới đít trái có dấu châm kim li ti, trong khi cuống còn tươi, bóc ăn thử một trái cho vị ngọt thanh, cơm trong, hạt đen và nhỏ, đặc biệt không còn mủ.

Ngược lại, bòn bon chín do dùng thuốc kích thích sẽ có màu vàng đất bóng rất đẹp, không hề có dấu châm kim trên trái trong khi cuống bị thâm đen khiến trái dễ rụng khỏi chùm, bóc ăn thử cho vị chua, cơm đục, hạt to có màu hồng và dính mủ vào tay rất nhiều.

Chôm chôm

Tình trạng dùng thuốc kích thích để cho trái chín sớm thường diễn ra vào thời điểm loại trái cây này đang được giá. Nhà vườn muốn tranh thủ kiếm lợi nhuận cao nên phun thuốc cho chín sớm. Thuốc này cho trái chín sớm thì cũng làm nhanh héo. Quá trình héo diễn ra rất nhanh, chỉ vài tiếng sau khi cắt khỏi cây.

Cách nhận biết tại quầy bán rất đơn giản là trái có cành lá tươi roi rói nhưng râu lại héo queo, nhàu nhĩ. Chôm chôm chín cây cho trái có râu khỏe và tươi, để 2-3 ngày sau vẫn chưa héo.

Măng cụt

Mặng cụt chín cây có cuống rất tươi và chín từng mảng từ đầu cuống lan xuống đít trái. Còn măng cụt chín do “ngậm” thuốc có cuống thâm đen mà ruột ăn chua.

Thanh long

Thanh long chín tự nhiên có vỏ mỏng, thân màu đỏ thẫm trong khi các gai trên trái có màu tươi đẹp. Còn thanh long chín do thuốc kích thích có màu đỏ nhạt, gai trên trái héo, vỏ dày, ăn vị rất nhạt.

Cam, quýt

Cam quýt chín tự nhiên có cuống rất tươi, trái no tròn, các nốt tinh dầu trên vỏ nở to, chín từng mảng từ trên cuống xuống. Cam chín do dùng thuốc sẽ cho màu chín vàng nhạt đều cả trái, cuống héo, các nốt tạo tinh dầu rất bé.

Xoài

Theo ông Nguyễn Thành Nhơn – Hợp tác xã Hòa Lộc, huyện Cái Bè, Tiền Giang, xoài chín do dùng thuốc kích thích thường chín không đều, có xen kẽ sọc xanh, dễ bị sượng. Xoài chín cây sẽ có cuống tươi, da căng, chín từng mảng kéo dài từ cuống đến đuôi và từ phần bụng đến phần lưng trái. Trái chín nhiều sẽ có màu vàng đậm và bóp thấy mềm thịt.

Đu đủ

Ông Nguyễn Thành Nhơn cho rằng đu đủ chín cây thì chín ngược lại so với nhiều trái khác, chín từng mảng đi từ dưới đít trái lên cuống, cuống lại rất tươi, dùng tay bấm vào trái thấy mủ chảy ra liền. Đu đủ chín do thuốc có màu vàng nhợt nhạt và cuống héo, thậm chí mất cuống luôn.

Chuối

Chuối chín cây có da căng tròn, nhìn bên ngoài thấy màu vàng đậm, bóp nhẹ cảm nhận mềm. Trong khi chuối chín do thuốc có màu bên ngoài vàng rất đẹp, bắt mắt nhưng bóp vào trái chuối cho cảm giác cứng.

Mít

Dấu hiệu đầu tiên để “cảnh giác” là mít chưa già (gai bên ngoài nhọn, dày đặc và có màu xanh tươi) mà đã chín múi. Khu vực gần cuống trái mít (chỗ tiêm thuốc kích thích chín) bị nhũn thối trong khi phần đít trái vừa chín tới chứng tỏ trái mít đó đã được dùng chất kích thích để làm chín.

Người tiêu dùng chỉ nên mua múi mít được lấy ra từ trái chín tự nhiên với đặc điểm: có gai nở to, màu xanh vàng xam xám, chín đều từ cuống đến đít trái.