Tìm hiểu về điểm mới trong thẩm quyền giải quyết tranh chấp tập thể về lợi ích trong Bộ luật Lao động 2012
Nhìn chung, về cơ quan giải quyết tranh chấp tập thể về lợi ích, so với Bộ luật Lao động hiện hành thì Bộ luật lao động 2012 không có nhiều thay đổi ngoài việc bỏ hội đồng hòa giải cơ sở.
Việc bỏ cơ chế giải quyết tranh chấp lao động bằng Hội đồng hòa giải cơ sở có thể được xem là phù hợp với thực tế. Điều này xuất phát từ thực tế vai trò của hội đồng hòa giải cơ sở trong việc giải quyết tranh chấp lao động là không cao, hoạt động không hiệu quả. Thậm chí, từng có quan điểm cho rằng Hội đồng hòa giải cơ sở được quy định tồn tại trong suốt hơn 17 năm qua nhưng lại không mang lại kết quả gì.
Có thể thấy, hoạt động của Hội đồng hòa giải cơ sở không đạt được ý nghĩa và mục đích như mong đợi xuất phát từ những hạn chế của bản thân thiết chế này. Cụ thể:
+ Tính trung lập của Hội đồng hòa giải cơ sở khó đảm bảo.
Mặc dù theo quy định của pháp luật, thì các thành viên của Hội đồng hòa giải lao động gồm những người do chủ sử dụng lao động và người do ban chấp hành công đoàn cử ra với tỷ lệ ngang nhau, hoạt động trên cơ sở bàn bạc và nhất trí của các thành viên, tuy nhiên không vì vậy mà tính trung lập của Hội đồng được đảm bảo. Lý do là bởi sự ảnh hưởng rất lớn từ những thành viên do chủ sử dụng lao động cử ra, thậm chí ngay cả trong số những người được ban chấp hành công đoàn cử ra cũng là người bảo vệ quyền lợi cho người sử dụng lao động. Do vậy, thực tế cho thấy có nhiều Hội đồng hòa giải cơ sở hoạt động hoạt động chỉ mang tính hình thức hoặc bị chủ doanh nghiệp lợi dụng kẽ hở của pháp luật làm vô hiệu hóa hoạt động.
+ Tính chuyên nghiệp, uy tín chỉ ở mức độ nhất định.
Điều này xuất phát từ việc hiện nay nhiều doanh nghiệp còn chưa nhận thức đầy đủ về Hội đồng hòa giải cơ sở, nhiều thành viên hội đồng hòa giải chưa có đủ kiến thức pháp luật lao động và chưa hiểu đúng ý nghĩa của công tác hòa giải, từ đó dẫn đến chất lượng cũng như sự chuyên nghiệp của Hội đồng là chưa cao.Có thể thấy rằng, Hội đồng hòa giải cơ sở trên thực tế chỉ được xem là thương lượng giữa hai bên có quyền, nghĩa vụ liên quan, không mang tính hòa giải và không phát huy được hiệu quả như mong đợi.
Đặc biệt, đối với giải quyết tranh chấp lao động tập thể về lợi ích, thì đây được xem là một trong những thủ tục bắt buộc trước đây để tiến hành đình công hợp pháp. Tuy nhiên thực tế hoạt động của Hội đồng hòa giải cơ sở là không hiệu quả trong khi người lao động đang hết sức bất bình về việc lợi ích của mình không được đảm bảo thì người lao động sẽ không quá quan tâm đến việc có hòa giải hay không trước khi tiến hành đình công. Do đó, việc quy định phải thông qua trình tự hòa giải tại Hội đồng hòa giải cơ sở được xem là quy định không có tính khả thi trên thực tế, là một trong những nguyên nhân đẩy các cuộc đình công trở thành bất hợp pháp.
Như vậy, trải qua thực tiễn hoạt động, thì có thể thấy rằng vai trò của hội đồng hòa giải cơ sở không thật sự cần thiết và ý nghĩa như tên gọi của nó, việc có Hội đồng hòa giải cơ sở có chăng chỉ khiến cho bộ máy hoạt động của doanh nghiệp thêm công kềnh. Do đó, việc bỏ quy định về Hội đồng hòa giải cơ sở được xem là phù hợp với thực tế hiện nay.
>>>> Xem thêm: Dịch vụ kế toán thuế giá rẻ